شمارش معکوس برای فتح «بهشت» | از پایداری تا کارگزاران، همه در صف نبرد
رویداد۲۴| با نزدیکشدن به زمان ثبتنام داوطلبان انتخابات هفتمین دوره شوراهای شهر و روستا، فضای سیاسی ایران بار دیگر انتخاباتی شده است. این بار، اما قرار است رقابت در «خیابان بهشت» نه فقط آزمونی برای تصاحب کرسیهای شورای شهر تهران، بلکه نخستین تجربه جدی کشور در انتخابات تناسبی باشد؛ مدلی که بناست میزان واقعی وزن احزاب را در ساختار سیاست شهری نشان دهد.
بهنوشته روزنامه خراسان، «نخستین انتخابات تناسبی کشور برای شورای شهر، صحنه تازهای برای آزمون تحزب در ایران خواهد بود و از پایداری تا کارگزاران، همه خود را برای نبرد فهرستها آماده میکنند.»
مدیران ستاد انتخابات کشور تأکید دارند که این مدل، شوراها را از رقابتهای فردی به رقابتهای برنامهمحور سوق میدهد. در این الگو، هر فهرست بهمیزان آرایی که بهدست میآورد، صاحب کرسی میشود؛ حتی اگر اکثریت مطلق را کسب نکند. ناظران معتقدند این تغییر میتواند مسیر سیاست شهری را متحول کند، چون «هیچ جریان سیاسی کنار نخواهد ماند و صدای گروههای کوچکتر نیز در تصمیمات شهری شنیده میشود.»
در همین حال، با آغاز مهلت استعفای مشمولان ماده ۴۱ قانون انتخابات شوراها، نخستین زنگ رقابت به صدا درآمده است. شماری از مدیران دولتی، اعضای شوراهای قبلی و فعالان سیاسی از مناصب خود کنارهگیری کردهاند تا خود را برای آوردگاه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۵ آماده کنند؛ آوردگاهی که خراسان آن را «یکی از رقابتبرانگیزترین دورههای شوراها» توصیف کرده است.
اصولگرایان؛ از وحدت تا واگرایی پنهان
در جبهه اصولگرایان، تحرکات از ماهها قبل آغاز شده است. حزب مؤتلفه اسلامی با شعار «تخصصگرایی در مدیریت شهری، عدالت شهری و مشارکت مردمی» به میدان آمده و محمدعلی امانی، دبیرکل حزب، گفته است: «نمیتوان نسخه واحدی برای تمام شهرها پیچید. مدیریت شهری باید متناسب با شرایط هر استان و اقتضائات محلی طراحی شود.»
در کنار مؤتلفه، جبهه پایداری انقلاب اسلامی نیز تصمیم گرفته در انتخابات شورای تهران فهرست مستقل ارائه کند. مرتضی آقاتهرانی، رئیس شورای مرکزی این جبهه، در سخنانی تأکید کرده است: «باید بیاییم، چرا که شوراها یکی از ارکان خدمت به مردماند.»
در همین اردوگاه، جمعیت پیشرفت و عدالت نزدیک به محمدباقر قالیباف هم وارد عمل شده است. مرتضی کاملنواب، دبیرکل حزب، گفته: «فعالیتهای حزبی ما مستقل از مسئولیتهای ملی آقای قالیباف دنبال میشود و هدف، ارائه برنامههای مشخص برای اداره شهر است.»
در کنار اینها، جبهه پیروان خط امام و رهبری به ریاست محمدرضا باهنر نیز وارد هماهنگیهای انتخاباتی شده است. حبیبالله بوربور، دبیرکل جمعیت وفاداران انقلاب اسلامی، گفته است: «اگر مردم به نامزدهای ما رأی دهند، خود را موظف به اجرای وعدهها میدانیم. در غیر این صورت، نظر مردم فصلالخطاب است.»
با این حال تحلیلگران میگویند آینده ائتلاف اصولگرایان هنوز روشن نیست؛ تجربه انتخابات مجلس دوازدهم نشان داد از سنتگرایی مؤتلفه تا نواصولگرایی پایداری و قالیبافی، گرایشهای متفاوتی درون این جریان وجود دارد. از اینرو احتمال ارائه چند فهرست در تهران بسیار زیاد است.
اصلاحطلبان؛ بازگشت به صحنه با راهبرد وحدت
در سوی دیگر میدان، اصلاحطلبان پس از چند دوره کمرمق، اینبار نشانههایی از انسجام و بازگشت به رقابتهای شهری بروز دادهاند. به گزارش خراسان، «حزب کارگزاران سازندگی، حزب اعتماد ملی، ندای ایرانیان و اراده ملت از نخستین گروههایی هستند که ستادهای خود را فعال کردهاند.»
حسین مرعشی، دبیرکل حزب کارگزاران، در نشست شورای مرکزی گفته است: «ما مسیر اصلاح کشور را از طریق انتخابات دنبال میکنیم، نه با تحریم یا انفعال. اگرچه تصمیم نهایی با جبهه اصلاحات است، اما باور ما این است که باید با فهرستی واحد وارد انتخابات شویم.»
به گفته او، سه محور کلیدی کارگزاران عبارت است از:
۱. شهردارمحوری در ترکیب فهرستها
۲. تخصصگرایی بهجای سهمخواهی حزبی
۳. تمرکز بر حل اولویتهای واقعی مدیریت شهری
در همین راستا، حزب اعتماد ملی نیز از حضور خود خبر داده و قائممقام دبیرکل این حزب گفته است: «انتخابات شوراها فرصتی برای خدمت به مردم و بهرهگیری از تجربه مدیران اصلاحطلب در حوزههای اجتماعی، فرهنگی و شهری است.»
در اردوگاه جوانتر اصلاحطلبان، حزب ندای ایرانیان که متشکل از نسل دوم اصلاحطلبان است، مأموریت خود را وحدتبخشی به جبهه اصلاحات میداند. سعید نورمحمدی، عضو شورای مرکزی ندا، گفته است: «اولویت ما این است که جبهه اصلاحات برخلاف انتخاباتهای گذشته، با یک لیست واحد در تهران حضور یابد.»
در کنار این احزاب، حزب اراده ملت نیز بر حضور کارشناسی تأکید دارد. احمد حکیمیپور، دبیرکل سابق این حزب، تصریح کرده: «نامزدها باید بر اساس تخصص و تجربه انتخاب شوند، نه صرفاً تعلق جناحی. شورا جای خدمت است، نه شعار.»
نتیجه؛ انتخابات شوراها به مثابه تمرین دموکراسی حزبی
به نظر میرسد انتخابات پیشرو برای نخستینبار میتواند میزان واقعی وزن احزاب را در میدان عمل نشان دهد. تجربه تناسبی، اگرچه تازه و دشوار است، اما میتواند فرصتی باشد تا سیاست شهری ایران از رقابت چهرهها به سمت رقابت برنامهها حرکت کند.
در شوراهای شهر غیر از رشوه خوری رانتخواری و فساد چیزی ندیدیم . پس در انتخابات شرکت نمیکنیم . 
